2025 yılı itibarıyla Pakistan’ın yönetimi, siyasi, askeri ve ekonomik güçlerin etkileşimiyle şekillenmektedir. Ülkenin yönetiminde öne çıkan aktörler arasında sivil hükümet, ordu ve istihbarat teşkilatları bulunmaktadır.
🇵🇰 Mevcut Sivil Yönetim
Sharif’in hükümeti, Pakistan People’s Party (PPP), Muttahida Qaumi Movement-Pakistan (MQM-P), Pakistan Muslim League (Q), İstehkam-e-Pakistan Partisi (IPP) ve Balochistan Awami Partisi (BAP) gibi çeşitli siyasi partilerden oluşan bir koalisyonla desteklenmektedir. (Shehbaz Sharif)
🪖 Askeri Etki ve Güç
Pakistan’da ordu, tarihsel olarak sivil hükümetler üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Son yıllarda ordu, ülkenin ekonomik projelerine ve stratejik kararlarına daha fazla dahil olmuştur. Özellikle General Asim Munir, Pakistan Ordusu’nun Genelkurmay Başkanı olarak önemli bir askeri liderdir. (How Pakistan’s military is taking over its economy)
Ordu, ülkenin savunma politikalarını şekillendirmekle kalmayıp, aynı zamanda ekonomik kalkınma projelerine de katılmaktadır. Ancak bu durum, bazı çevrelerce orduyun sivil yönetim üzerindeki etkisinin arttığı şeklinde yorumlanmaktadır.
🕵️ İstihbarat Teşkilatları
Pakistan’ın istihbarat teşkilatları, özellikle Inter-Services Intelligence (ISI), ülkenin iç ve dış politikalarında önemli bir rol oynamaktadır. ISI, askeri liderlik ve hükümetle yakın işbirliği içinde çalışarak, stratejik kararların alınmasında etkili olmaktadır.
⚖️ Siyasi İstikrar ve Eleştiriler
Sharif hükümeti, ekonomik krizle mücadele etmeye çalışırken, bazı anayasal değişiklikler ve sosyal medya platformlarına yönelik kısıtlamalar gibi tartışmalı adımlar atmıştır. Bu durum, hükümetin otoriterleştiği ve sivil özgürlükleri kısıtladığı yönünde eleştirilere neden olmuştur. (Pakistan Authorities Tighten Grip on Power With Controversial Legal Changes)
Ayrıca, eski Başbakan Imran Khan‘ın partisi Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI), seçimlerin hileli olduğu iddialarıyla hükümeti eleştirmektedir. Khan’ın tutuklanması ve partisine yönelik baskılar, siyasi gerilimleri artırmıştır. (Pakistani ex-Prime Minister Khan wants the IMF to link talks to an independent audit of the election)
🔍 Sonuç
Pakistan’da yönetim, sivil hükümetin liderliğinde olsa da, ordu ve istihbarat teşkilatlarının etkisiyle şekillenmektedir. Bu durum, ülkenin siyasi yapısının karmaşıklığını ve güçler dengesini yansıtmaktadır.
2025 yılı itibarıyla Pakistan ekonomisi, yapısal reformlar, dış finansman ve iç dinamiklerin etkisiyle karmaşık bir dönüşüm sürecinden geçiyor. Uluslararası kuruluşların ve hükümetin verilerine göre, ekonomik toparlanma belirtileri olsa da, ülke hâlâ önemli zorluklarla karşı karşıya.
📊 Makroekonomik Göstergeler
💱 Döviz Krizi ve IMF Desteği
Pakistan, döviz rezervlerini artırmak ve dış borçlarını yönetmek amacıyla IMF ile 7 milyar dolarlık bir kurtarma paketi üzerinde anlaşmaya vardı. Bu anlaşma, ülkenin finansal istikrarını sağlamak için kritik öneme sahiptir.
⚠️ Siyasi ve Jeopolitik Riskler
Hindistan ile Keşmir’deki son saldırı nedeniyle gerilen ilişkiler, Pakistan’ın dış ticaretini olumsuz etkilemiştir. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2018’deki 3 milyar dolardan 2024’te 1,2 milyar dolara düşmüştür. Pakistan, Hindistan’a ait hava yollarına hava sahasını kapatmış ve ticaret ilişkilerini askıya almıştır. (India-Pakistan trade faces new blow after Kashmir attack, diplomatic rift)
🌞 Yenilenebilir Enerji ve Sosyal Adalet Sorunları
Pakistan, güneş enerjisi kullanımını artırarak enerji sektöründe dönüşüm sağlamaktadır. Ancak, bu dönüşüm, yüksek başlangıç maliyetleri ve altyapı eksiklikleri nedeniyle orta sınıf ve düşük gelirli kesimler için erişilebilir olmamaktadır. Sonuç olarak, enerji eşitsizliği artmaktadır.
🔍 Özet Değerlendirme
Pakistan ekonomisi, IMF destekli reformlarla toparlanma belirtileri gösterse de, dış borç, siyasi gerilimler ve sosyal eşitsizlik gibi yapısal sorunlarla mücadele etmektedir. Orta vadede büyüme, sürdürülebilir kalkınma ve sosyal adaletin sağlanması için kapsamlı politikalar gereklidir.
Güncel Gelişmeler İçin: